Czym jest strategia podatkowa w przedsiębiorstwie?

Strategia podatkowa stanowi istotny element zarządzania strategicznego, często niedoceniany w praktyce i literaturze. Kojarzy się zazwyczaj z dokumentem opracowanym przez duże korporacje dla spełniania obowiązków prawnych. Tymczasem jest czymś znacznie więcej - podstawowym elementem zarządzania strategicznego. Informacje o strategii podatkowej stanowią istotny element procesu wyborów strategicznych, czyli najważniejszych działań planowanych lub podejmowanych na bieżąco w kluczowych obszarach rozwoju przedsiębiorstwa.

Wymóg prawny w realizowanej strategii podatkowej

Jako obowiązek prawny wymóg przygotowania i upublicznienia strategii podatkowej pojawia się w przepisach regulujących podatek od osób prawnych (CIT). Dokładnie mowa o art. 27c ustawy o CIT. Zgodnie z tym przepisem niektóre przedsiębiorstwa zobowiązane są do przygotowania i podania do publicznej wiadomości informacji o realizowanej strategii podatkowej. Zawierać ona powinna wiele elementów związanych ze sposobem zarządzania wykonywaniem obowiązków przedsiębiorcy wynikających z przepisów prawa podatkowego, przyjętych form współpracy z organami podatkowymi i tym podobne.

Ponieważ jednak wymóg przygotowania takiej informacji dotyczy tylko dużych podmiotów (podatkowych grup kapitałowych i podmiotów o przychodach ponad 50 mln euro), przedsiębiorcy sektora MŚP nie są zobowiązani do jej przygotowania. Co nie znaczy oczywiście, że nie warto, aby dla potrzeb biznesowych przygotowały na własne potrzeby strategię podatkową.

Zagadnienia węzłowe, czyli jak sporządzić strategię?

Chcąc opracować strategię podatkową dla swojego biznesu wskazane jest w pierwszej kolejności określenie takich zagadnień węzłowych jak: * obszary funkcjonalne, na jakie wpływają podatki * poziom ryzyka dla branży w jakiej działa firma * model biznesowy * apetyt na ryzyko. 

Obszary funkcjonalne w zakresie strategii podatkowej 

Obszary funkcjonalne to podstawowe elementy struktury biznesowej, takie jak księgowość, controlling, finanse, administracja, sprzedaż, produkcja, badania i rozwój czy HR w ramach prowadzonej działalności. 

Należy mieć świadomość tego, że podatki wpływają w konkretnym przedsiębiorstwie na wiele z tych obszarów. Przygotowując strategię biznesową warto określić dokładnie, na które z nich i w jakim zakresie. Przykładowo wybór estońskiego CITu istotnie wpływa na obszar finansów, polepszając cash flow i ilość środków w obrocie, a to zarazem wpływa też na obszar sprzedaży. Wykorzystanie ulg podatkowy wpływa na obszar B+R, ale także produkcji (w przypadku ulgi na wzrost sprzedaży produktów, zwanej też ulgą na ekspansję).

Poziom ryzyka podatkowego

Każda branża posiada inny poziom ryzyka podatkowego. Należy to uwzględnić przy tworzeniu strategii podatkowej. Inne ryzyko występuje w branży usługowej, chociażby marketingowej, a inne w branży gospodarki odpadami w zakresie strategii podatkowej.

Apetyt na ryzyko

Jest to istotny element strategii podatkowej, szczególnie w sektorze MŚP, gdzie często jest on wynikiem indywidualnych preferencji osób decyzyjnych, a nie chłodnej biznesowej analizy. Oznacza określenie tego, jak bardzie dane przedsiębiorstwo gotowe jest podejmować dane działania podatkowe, czy obawia się ich zakwestionowania przez organy Krajowej Administracji Skarbowej.

Model biznesowy

Przygotowując strategię podatkową trudno nie uwzględnić modelu biznesowego. Czy rozwijamy biznes jako firmę rodzinną, którą obejmiemy sukcesją? Czy jednak budujemy startup w celu jego sprzedaży i kapitalizacji się na tego typu inwestycji? W tym drugim przypadku szczególnie istotne jest wypracowanie strategii biznesowej, ale również w przypadku firm rodzinnych, szczególnie w okresie sukcesji, będzie miała ona kluczowe znaczenie.

Struktura podatkowo-korporacyjna

Po określeniu węzłowych zagadnień wskazanych powyżej, kluczowym punktem strategii podatkowej jest przyjęcie konkretnej struktury podatkowo-korporacyjnej. Nawet, jeśli będzie to struktura docelowa, a przed jej osiągnięciem założymy konieczność zbudowania formy przejściowej dla naszego biznesu. To co powinna określać struktura podatkowo-korporacyjna napisaliśmy w innymi miejscu [link], podobnie jak to w jaki sposób ją ustalić korzystając z narzędzia w postaci analizy podatkowo-korporacyjnej.

Zarządzanie obszarem podatkowym

Istotnym elementem strategii podatkowej jest również określenie podstawowych elementów zarządzania obszarem podatkowym. Ten bowiem sam w sobie urasta do rangi obszaru funkcjonalnego, wymagającego zarządzania (tak samo jak sprzedaż, czy produkcja), a tym samym również odpowiedniej strategii (znów tak samo jak strategii wymaga sprzedaż).

Określenie procesu zarządzania obszarem podatkowym powinno uwzględniać strukturę organizacyjną firmy, z wyszczególnieniem jej elementów, które wpływają na obszar podatkowy, w tym rozliczeń podatkowych. Mowa tutaj przede wszystkim o zarządzie, administracji, księgowości, compliance, controllingu, czy doradcach zewnętrznych - ale przecież też sprzedaży czy produkcji.

Do tego dochodzi element zarządzania dokumentacją, będący obowiązkiem wynikającym z przepisów prawa, szczególnie z uwzględnieniem modelu biznesowego jaki przyjęliśmy i poziomu ryzyka podatkowego w naszej branży - czasem wymagania w tym zakresie powinniśmy określić na wyższym, czasem na niższym poziomie.

Obowiązek sprawozdawczy i publikacja informacji 

Wreszcie pamiętać musimy w temacie strategii o wprowadzeniu odpowiedniego systemu zarządzania zgodnością i tym samym kontroli przestrzegania obowiązków podatkowych, w tym też dokumentacyjnych. Wiąże się to ściśle z realizacją szczególnych obowiązków prawnych, takich jak chociażby obowiązek sporządzania dokumentacji cen transferowych czy schematów podatkowych, które podmioty mają obowiązek przestrzegać.

Interesują Cię nasze treści? Chcesz dostawać powiadomienia?
Zapisz się do newslettera SMW Academy